Πρακτικά του Συνεδρίουσχετικά με την γλωσσική ποικιλία στην Ελλάδα

Θεσσαλονίκη - 15 Νοεμβρίου 2002

Click here to read this page in English

Το Συνέδριο αναφορικά με την "Γλωσσική Ποικιλία - Διαφορετικότητα στην Ελλάδα," που οργανώθηκε από το Ευρωπαϊκό Γραφείο των Λιγότερο Διαδεδομένων Γλωσσών (ΕBLUL) σε συνεργασία με την Ελληνική Επιτροπή Κράτους-Μέλους του ΕBLUL, έλαβε χώρα την 15η Νοεμβρίου 2002 στο Ξενοδοχείο Καψής, στην Θεσσαλονίκη. Το Συνέδριο άρχισε στις 09.00 π.μ. και έληξε στις 8η μ.μ. Προ του Συνεδρίου Διερευνητική Αποστολή Τριών Πραγματογνωμόνων έλαβε χώρα· μετά το Συνέδριο ακολούθησε επίσκεψη σε περιοχές όπου ομιλούνται λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες.

Πρωινή Συνεδρία : Αποτελέσματα της Διερευνητικής Αποστολής.

1. Εναρκτήρια Ομιλία υπό του κ. Bojan Brezigar, Προέδρου του Ευρωπαϊκού Γραφείου των Λιγότερο Διαδεδομένων Γλωσσών.

2. Καλωσόρισμα υπό του κ. Αθανασίου Παρίση, Προέδρου της Ελληνικής Επιτροπής Κράτους - Μέλους

Ο κ. Παρίσης τόνισε ότι εντός των πλαισίων της Ε.Ε. υπάρχουν 40 εκατομμύρια ομιλούντων λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες. Στους κόλπους όλων των Κρατών -Μελών υπάρχουν λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες και η Ελλάς δεν αποτελεί εξαίρεση ως προς αυτό, μολονότι ορισμένοι θεωρούν την Ελλάδα ως μονογλωσσική.

Η εκπαίδευση και τα Μέσα Ενημέρωσης αποτελούν τα πιο σημαντικά πεδία προώθησης των λιγότερο διαδεδομένων γλωσσών στην Ελλάδα, και σε σχέση με αυτό ο κ. Παρίσης ζήτησε την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Ευρωπαϊκού Γραφείου των Λιγότερο Διαδεδομένων Γλωσσών. Επίσης ανεφέρθη στην ταραχώδη ιστορία των Βαλκανίων, στους πολέμους και συνεπώς στα προσφυγικό προβλήματα. Η ιστορία και η μακρά παράδοση διαμόρφωσαν τη νοοτροπία του Ελληνικού λαού. Ο κ. Παρίσης ζήτησε την υποστήριξη των μαζικών μέσων ενημέρωσης για τις διάφορες γλωσσικές κοινότητες.

3. Παρουσίαση υπό των κ. Gabriel von Toggenburg, Bela Tonkovic και Domenico Morelli των αποτελεσμάτων της Διερευνητικής Αποστολής.

Ο κ. Von Toggenburg επίσης σημείωσε ότι η κατάσταση είναι πάρα πολύ άσχημη , και ότι υπάρχει σε μεγάλο βαθμό απώλεια ταυτότητος. Οι γλώσσες δεν αντιπροσωπεύονται στα μέσα ενημέρωσης. Πριν μερικά χρόνια ,οι "μακεδονόφωνοι" είχαν τη δηνατότητα να παρακολουθούν τηλεοπτικό πρόγραμμα από Σταθμό της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της "Μακεδονίας," .Όμως ένας ελληνικός σταθμός που τοποθετήθηκε ακριβώς στην ίδια συχνότητα, έκανε αδύνατη και αυτή ακόμη την επαφή με τη γλώσσα . Ο κ. Τonkovic τόνισε την ισχυρή πίστη στα Ευρωπαϊκά Θεσμικά Όργανα. Η ίδρυση μιας Ελληνικής Επιτροπής Κράτους-Μέλους τους έδωσε ελπίδα.

4. Παρουσίαση υπό του κ. Λάμπρου Μπαλτσιώτη, Νομικού, ΚΕΜΟ, εκ του Ερευνητικού Κέντρου Μειονοτικών Γλωσσών.

Ο κ. Μπαλτσιώτης εξήγησε αρχικά τον λόγο του Κέντρου, ο οποίος οφείλεται στο γεγονός ότι μέχρι σήμερα η επιστημονική φωνή στην Ελλάδα ήταν απούσα. Έπειτα επικεντρώθηκε στην ιστορική ανάπτυξη των λιγότερο διαδεδομένων γλωσσών στην Ελλάδα και στην διαφορετική μεταχείριση του Ελληνικού Κράτους έναντι των διαφόρων γλωσσικών ομάδων. Ο κ. Μπαλτσιώτης ανεφέρθη επίσης στην αντίληψη μιας Ελληνικής Πατρίδος, στην αρχή ενός Ελληνικού Κράτους-Έθνους, αλλά σημείωσε ότι η Ελλάς άλλαξε κατά πολύ τα τελευταία χρόνια.

Ένας εκπρόσωπος της Τουρκόφωνης κοινότητος ρώτησε γιατί η λιγότερη διαδεδομένη γλωσσική κοινότητά του δεν έτυχε επισκέψεως εκ μέρους της Διερευνητικής Αποστολής.

Ο κ. Brezigar προσέθεσε ότι η Διερευνητική Αποστολή εξηρτάτο από γεωγραφικούς περιορισμούς.

5. Παρουσίαση υπό του κ. Σωτηρίου Μπλέτσα, Αντιπροέδρου της Ελληνικής Επιτροπής Κράτους-Μέλους.

Η πρόσφατη εμπειρία με τα μέσα ενημέρωσης κατάδειξε ότι αυτοί, που υπερασπίζονται την γλωσσική ποικιλότητα στην Ελλάδα αντιμετωπίζονται αποδοκιμαστικά από τις Ελληνικής Αρχές. Εν τούτοις, οι λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες δεν έχουν επί του παρόντος πρόσβαση στα μέσα ενημέρωσης. Με σκοπό τη γνωστοποίηση της παρουσίας μας, θα πρέπει να αποστείλουμε γράμματα σε διάσημες προσωπικότητες. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει τεράστια υποστήριξη. Θα πρέπει επίσης να επιδιώξουμε την αύξηση της παρουσία μας στην Τηλεόραση και το Ραδιόφωνο. Πάνω απ' όλα θα πρέπει να δείξουμε στους Έλληνες ότι η εκμάθηση των λιγότερο διαδεδομένων γλωσσών αποτελεί πλεονέκτημα . Ο κ. Μπλέτσας τόνισε ότι με την παρουσία του ΕBLUL στην Ελλάδα θα μπορούσαμε πολύ ευκολότερα να εκπληρώσουμε τα πράγματα αυτά.

Σχόλιο υπό του κ. Brezigar :

Ο κ. Brezigar προτείνει την προετοιμασία ενός προσχεδίου για την προώθηση της γλωσσικής ποικιλότητας εντός των πλαισίων της Expo 2008 στην Θεσσαλονίκη. Αναφορικά με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 φαίνεται ότι ο χρόνος δεν είναι αρκετός. Όταν με ρωτούν γιατί θα έπρεπε να μαθαίνουν μια λιγότερο διαδεδομένη γλώσσα αντί της αγγλικής, συνήθιζα να δίδω ως απάντηση τη βασική πολιτική της Επιτρόπου Reding : μια γλώσσα δεν αποκλείει την άλλη, θα έπρεπε, λοιπόν, να μάθουν και τις δύο. Παραδείγματος χάριν, οι Έλληνες θα μπορούσαν να μάθουν την αγγλική μαζί με την Μακεδονική. Η διδασκαλία των περιφερειακών ή μειονοτικών γλωσσών θα μπορούσε να συνοδευτεί μαζί με την ελληνική, καθώς επίσης και μια διεθνή γλώσσα.

Σχόλιο υπό του κ. Μπαλτσιώτη:

Πολύ συχνά οι χρήστες των λιγότερο διαδεδομένων γλωσσών πρέπει να απολογούνται για την χρήση της μητρικής των γλώσσας αντί της επίσημης γλώσσας του Κράτους.

Σχόλιο υπό της κ. Kata Kulavkova PEN International :

Τα γλωσσικά ζητήματα της περιοχής είναι συχνά συνδεδεμένα με τα γειτονικά κράτη.

Σχόλιο του κ. Bojan Brezigar :

Μια από τις βασικές μας αρχές είναι ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει μεταβολή συνόρων· οι λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες δεν θα πρέπει να έχουν τίποτε να κάνουν με την οριοθέτηση συνόρων. Ο κ. Brezigar εξέφρασε την αναγνώρισή του αναφορικά με την εργασία την οποία η PEN International εξετέλεσε στο πεδίο αυτό.

Απογευματινή Συνεδρία: Οι καλύτερες πρακτικές αναφορικά με την προώθηση των λιγότερο διαδεδομένων γλωσσών.

6. Παρουσίαση υπό του κ. Peter Nelde, Καθηγητού του εν Βρυξέλλαις Ερευνητικού Κέντρου σχετικά με την Πολυγλωσσία (Brussels Research Centre on Multilingualism) : Χρήζουν οι λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες κοινής Ευρωπαϊκής γλωσσικής πολιτικής;

Ο Καθ. Nelde εξήγησε την σημασία μιας νέας συνολικής και περιεκτικής προσέγγισης, η οποία θα λαμβάνει υπ' όψη όχι μονάχα παραδοσιακές γλώσσες αλλά μεταναστευτικές γλώσσες επίσης. Το πρώτο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι προγραμματιστές γλωσσών είναι ότι η ορολογία αλλάζει από χώρα σε χώρα. Εν τούτοις, είναι βέβαιο ότι η μέλλουσα Ευρώπη θα είναι γλωσσικά ποικίλη και πολυγλωσσική. Ανέφερε επτά παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν τη γλωσσική πολιτική. Η έννοια της πολυγλωσσίας είναι σημαντική. Το μέλλον της Ευρώπης θα είναι πολυγλωσσικό. Είναι εύκολο να ειπωθεί πόσες επίσημες γλώσσες υπάρχουν, αλλά δυσκολότερο να εκτιμηθεί ο αριθμός αυτών που ομιλούν λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες. Μετάφραση και Διερμηνεία. Ο Καθ. Nelde ανέφερε ότι το κόστος μεταφράσεως και διερμηνείας είναι πολύ χαμηλότερο συγκριτικά με άλλα έξοδα. Παγκοσμιοποίηση. Ανάφερε ότι οι άνθρωποι φοβούνται γενικώς την απώλεια των ριζών τους, αν και οι περισσότεροι από αυτούς είναι ανοικτοί στην παγκοσμιοποίηση. Εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης έχουμε νέες ταυτότητες. Πριν είχαμε Έλληνες, Γερμανούς, Γάλλους κτλ., τώρα καινούργιες έννοιες τείνουν να αντικαταστήσουν αυτές τις ταυτότητες. Ο καθ. Nelde ανέφερε το παράδειγμα ενός προσώπου από το Βέμμελ (Wemmel), ο οποίος στις Βρυξέλλες θα αυτό-αποκαλείτο 'Βεμμέλιος' (Wemmelaar), στην Φλάνδρα 'Βρυξελλιώτης' (Brusselaar) στην Βαλλονία θα μπορούσε να αυτό-παρουσιασθεί ως Φλαμμανδός (Fleming), εκτός Βελγίου ως Βέλγος και στην Ιαπωνία ίσως ως Ευρωπαίος. Τεχνολογία της Πληροφορικής. Ο καθ. Nelde ανέφερε ότι οι Σόρβιοι (Sorbs) χρησιμοποίησαν ένα πληροφοριακό πρόγραμμα για να αναβιώσουν τη γλώσσα τους. Είπε επίσης ότι η ιδεολογία της εκπαίδευσης είναι σημαντική. Υπάρχει η τάση να διδάσκεται η αγγλική και η γαλλική ως ξένες γλώσσες σε σχολεία ανά την Ευρώπη. Σπανίως υπάρχει η εκπαιδευτική ιδεολογία των γειτονικών γλωσσών. Η ύπαρξη φροντιστηρίων Ξένων Γλωσσών στην Αθήνα ή την Θεσσαλονίκη δεν λέει τίποτε σχετικά με την εκπαίδευση των λιγότερο διαδεδομένων γλωσσών. Ο Καθ. Nelde σημείωσε επίσης ότι η γλωσσική εκπαίδευση διαφέρει από χώρα σε χώρα. Στο Λουξεμβούργο, τα περισσότερα παιδιά μαθαίνουν 4 ή 5 γλώσσες, αλλά το γεγονός αυτό δεν είναι καθόλου η περίπτωση στις γειτονικές χώρες. Τελικά, έθιξε τα ζητήματα της επικουρικότητας κατά του συγκεντρωτισμού (subsidiarety versus centralism) και την έννοια των θετικών διακρίσεων (positive discrimination). Ο Καθ. Nelde προέβη στη σύγκριση του συγκεντρωτισμού στην Γαλλία και την αποκεντρωμένη δομή του Γερμανικού κράτους. Με σκοπό την διευκρίνιση της έννοιας αυτής, ο Καθ. Nelde ανέφερε ότι οι κοινότητες των λιγότερο διαδεδομένων γλωσσών θα μπορούσαν να τύχουν εγγυήσεων ειδικών δικαιωμάτων, επί παραδείγματι, οι ολλανδόφωνοι διδάσκαλοι στις Βρυξέλλες πληρώνονται περισσότερο, απ' ότι οι γαλλόφωνοι.

7. Παρουσίαση υπό του κ. Domenico Morelli, Προέδρου της Ιταλικής Επιτροπής Κράτους-Μέλους : Συγκριτική Μελέτη μεταξύ Ελλάδος- Ιταλίας της Νομοθεσίας σχετικά με τις λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες.

Ο κ. Morelli συνέκρινε την ιστορία των κρατών με ένα κέντρο εξουσίας, π.χ. της Ελλάδος και της Ιταλίας και σημείωσε ορισμένες ομοιότητες. Πέραν της ουσιώδους εθνικής, γλωσσικής και θρησκευτικής ενότητας του συνόλου της Ιταλικής Χερσονήσου, η πολιτική ενότητα επετεύχθη μόλις το 1861. Το Ελληνικόν Κράτος εγκαθιδρύθη το 1830. Το πρότυπο που και τα δύο κράτη είχαν κατά νου αντλεί την πηγή του από την φιλελεύθερη ιδέα ενός κράτους με ένα κέντρο εξουσίας, το οποίο μπορεί να διατυπωθεί περιεκτικά στην φράση "Ένα κράτος, μία γλώσσα, ένας πολιτισμός." Η πολιτική αυτή έχει κατά πολύ χαρακτηρίσει και την Ιταλία και την Ελλάδα. Ο κ. Morelli ανέφερε ότι η Ιταλία επέβαλε την φλωρεντιανή διάλεκτο ως τη μόνη αναγνωρισμένη εθνική γλώσσα εις βάρος όλων των άλλων ομιλουμένων γλωσσών. Η γλωσσική αυτή πολιτική επιδεινώθηκε με το Φασισμό, ο οποίος διεξήγαγε ένα σκληρό πόλεμο αφομοιώσεως και καταστροφής των γλωσσικών μειονοτήτων. Το ίδιο πρότυπο χαρακτηρίζει και το σύγχρονο Ελληνικό κράτος, όπου η ελληνική γλώσσα ανεκηρύχθη επίσημη γλώσσα και η ύπαρξη οποιονδήποτε άλλων γλωσσών αγνοήθηκε. Ο κ. Morelli σημείωσε ότι στην Ελλάδα η εθνική ταυτότητα άντλησε ένα ιδιαίτερο χαρακτήρα από τη θρησκεία. Η αναγνώριση των περιφερειακών ή μειονοτικών γλωσσών δόθηκε τόσο στην Ελλάδα όσον και στην Ιταλία χάρις σε διεθνείς συμφωνίες.

Ο κ. Morelli είπε ότι ήλπιζε ότι η δημιουργία Επιτροπής Κράτους - Μέλους στην Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελέσει βοηθητική πρωτοβουλία για την αναγνώριση των λιγότερο διαδεδομένων γλωσσών και των πολιτισμών τους. Η αναγνώριση δεν συγκρούεται ούτε με την συγκεντρωτική φύση των εθνικών Κρατών ούτε με την διαδικασία οικοδόμησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά θα μπορούσε να την ενθαρρύνει. Και αυτό καταδεικνύεται με την εμπειρία των διασυνοριακών σχέσεων. Τόνισε ότι η διασυνοριακή συνεργασία στην πραγματικότητα ανεπτύχθη ενδυναμώνοντας πολιτιστικούς, κοινωνικούς, γλωσσικούς και οικονομικούς δεσμούς πέραν των παραδοσιακών συνόρων. Ανέφερε την περίπτωση των Ελλήνων της Απουλίας (Griki). Χάρις στην Ιταλική νομοθεσία περί προστασίας και στις συχνές γόνιμες σχέσεις με την Ελλάδα ανέλαβαν σειρά πρωτοβουλιών, από την ανταλλαγή διδασκάλων ως την αδελφοποίηση σχολείων και εμπορικών και πολιτιστικών ανταλλαγών. Όλα αυτά έκαναν την Ελληνική κοινότητα της Απουλίας (Griki) να ανθίσει και πάλι. Έχει διεθνώς αναγνωρισθεί ότι οι ενέργειες υπέρ των λιγότερο διαδεδομένων γλωσσών εγγυώνται την ειρήνη και τη σταθερότητα μεταξύ των εθνών.

Ο κ. Morelli τόνισε ότι η κοινή Ευρώπη μπορεί να μας δώσει την ευκαιρία να ενδυναμώσουμε μια γενική περιφερειακή και μειονοτική γλωσσική πολιτική προστασίας. Το ενδιαφέρον για τις περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες και πολιτισμούς θα γίνει το σώμα της πολυφωνίας και της ανεκτικότητας σε μια πολυπολιτισμική και πολυεθνική κοινωνία.

8. Παρουσίαση υπό του κ. Gabriel Von Toggenburg, Ερευνητού της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας : Ευκαιρίες και περιορισμοί της Ε.Ε.

Η δραστηριότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πρόσφατη στην περιοχή των περιφερειακών και μειονοτικών γλωσσών. Υπάρχουν θετικές και αρνητικές όψεις. Το Συμβούλιο εκπροσωπεί κυρίως το συμφέρον κάθε Κράτους-Μέλους, το οποίο είναι συνήθως διστακτικό σε αλλαγές, σε αντίθεση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο είναι περισσότερο υπέρ των περιφερειακών και μειονοτικών γλωσσών. Τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν είναι νομικώς δεσμευτικά για τα Κράτη-Μέλη. Η οικονομική πλευρά είναι πολύ θετική, η χρηματοδότηση για την προστασία των περιφερειακών και μειονοτικών γλωσσών αυξήθηκε από 100.000 ευρό αρχικά σε 4 εκατομμύρια ευρό το παρελθόν έτος, αλλά τελικώς μειώθηκε εξαιτίας σχετικής αποφάσεως του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Αναφορικά με την προς ανατολής διεύρυνση, τα κριτήρια της Κοπεγχάγης χρησιμοποιούνται σε όλες τις διαπραγματεύσεις για την προστασία των μειονοτήτων. Δεν υπάρχουν, εν τούτοις, νομικές υποχρεώσεις για τα νέα Κράτη-Μέλη σχετικά με την περί περιφερειακών και μειονοτικών γλωσσών νομοθεσία.

Η κοινή αγορά θα μπορούσε επίσης να χαρακτηρισθεί ως απειλή, αφού τείνει να πραγματοποιήσει την ελεύθερη κίνηση των εργαζομένων, του κεφαλαίου κ.α. Η προστασία των περιφερειακών ή μειονοτικών γλωσσών τείνει να ευνοεί την διατήρηση των πραγμάτων. Είναι σπάνιο υπό το πρίσμα του Διεθνούς Δημοσίου Δικαίου σε ένα διεθνή οργανισμό οι γλώσσες των Κρατών-Μελών να γίνουν επίσημες γλώσσες συνόλου του οργανισμού.

Θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι η γλωσσική ποικιλία παρακωλύει την ανάπτυξη της ελεύθερης αγοράς. Η ιδανική κατάσταση από πλευράς της ελεύθερης οικονομίας της αγοράς, θα ήταν ή όλοι να ομιλούν μια γλώσσα ή όλοι να ομιλούν όλες τις γλώσσες. Η πλέον πρόσφατη πολιτική είναι ότι όλοι πρέπει να ομιλούν όλες τις γλώσσες. Αυτό είναι καλό για την γλωσσική ποικιλία, αλλά δεν έχει ιδιαίτερη σημασία για τις περιφερειακές ή μειονοτικές γλώσσες. Αφ'ης στιγμής η Ε.Ε. αποτελεί κοινή αγορά, αν ένα Κράτος-Μέλος θέλει να προωθήσει την δική του γλώσσα, κινδυνεύει να παρέμβει στην λειτουργία της κοινής αγοράς. Όταν, παραδείγματος χάριν το ζήτημα αφορά στην ονομασία των προϊόντων και την προστασία του καταναλωτού, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απεφάσισε ότι οι ετικέτες των προϊόντων οφείλουν να είναι ευκρινείς στον καταναλωτή, σύμβολα θα μπορούσαν επί παραδείγματι να χρησιμοποιηθούν αντί για γλώσσες.

Ένα πρόβλημα σχετικά με τις παρεμβάσεις της Ε.Ε. είναι το Άρθρον 6, το οποίο υποστηρίζει ότι η Ε.Ε. δεν μπορεί να απαιτήσει ένα Κράτος-Μέλος να είναι πιο ποικίλο απ' ότι το ίδιο. Ο πολιτισμός αποτελεί επίσης αρμοδιότητα των Κρατών -Μελών.

9. Παρουσίαση υπό της κ. Marieke Sanders, Μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Η Ευρωβουλευτής κ. Marieke Sanders είπε ότι ένα από τα σημαντικά καθήκοντα της Διακοινοβουλευτικής Ομάδος για τις Περιφερειακές και Μειονοτικές Γλώσσες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι η αύξηση ενημέρωσης μεταξύ των Ευρωβουλευτών. Σημείωσε επίσης ότι η συζήτηση εδώ στην Ελλάδα είναι αρκετά έντονη όταν αφορά στις λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες. Η κ. Sanders τόνισε την σημασία των γλωσσών και είπε ότι η άρνηση του δικαιώματος χρήσεως μιας γλώσσας αποτελεί κοινωνική ακρωτηριασμό. Οι κυβερνήσεις οφείλουν να κατανοήσουν τι πράττουν όταν πιέζουν τις λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες στον δημόσιο χώρο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να υποστηρίξει την γλωσσική ποικιλία. Το γεγονός ότι δεν υφίσταται καμία νομική βάση για τις περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες είναι εξοργιστικό, σύμφωνα με την κ. Sanders. Τόνισε επίσης ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε ειδική προσοχή για τις λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες και απαίτησε τη συνέχιση του επιτυχούς προγράμματος του Ευρωπαϊκού Έτους Γλωσσών 2001. Η κ. Sanders ανέφερε τη δυνατότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση να υποστηρίξει τις λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες διαμέσου του προϋπολογισμού της, το Κοινοβούλιο μπορεί να βοηθήσει με τα Διαρθρωτικά Ταμεία και να κατανείμουν επιδοτήσεις για τη γλωσσική διδασκαλία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να διατηρήσει τις λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες στην ημερήσια διάταξη. Όσον αφορά στην Ελλάδα, αυτό σημαίνει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να βοηθήσει συμβάλλοντας στην ενημέρωση. Η κ. Sanders τόνισε ότι η γλωσσική ποικιλία αποτελεί εφόδιο και πλούτο.

10. Παρουσίαση υπό της κ. Teresa Condeco, Διευθύντρια στην Γενική Διεύθυνση για την Εκπαίδευση και τον Πολιτισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η κ. Condeco παρουσίασε το Κείμενο Εργασίας της Επιτροπής σχετικά με την προώθηση της γλωσσικής διδασκαλίας και την γλωσσική ποικιλία. Το Κείμενο Εργασίας της Επιτροπής θα τοποθετηθεί συντόμως στην ιστοσελίδα www.europa.euint και θα προκαλέσει δημόσια ανταλλαγή απόψεων σχετικά την προώθηση της γλωσσικής διδασκαλίας και της γλωσσικής ποικιλίας.

Η κ. Condeco ανέφερε επίσης ότι μόνον η δραστηριοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σκοπό να προωθήσει τη γλωσσική διδασκαλία διαμέσου των προγραμμάτων Σωκράτης και Λεονάρντο Ντα Βίντσι ανέρχεται σε 35 περίπου εκατομμύρια ευρό το χρόνο. Προσέθεσε ότι μολονότι κάποια αρωγή διατήθεται από τα προγράμματα Σωκράτης και Λεονάρντο Ντα Βίντσι, θα πρέπει να ερευνηθεί κατά πόσον θα μπορούσαν να παίξουν μεγαλύτερο ρόλο στην προώθηση της γλωσσικής ποικιλίας διαμέσου της χρηματοδοτήσεως προγραμμάτων με σκοπό την ποιοτική βελτίωση της διδασκαλίας των γλωσσών αυτών.

Η Επιτροπή ερευνά επίσης τις δυνατότητες εξασφαλίσεως επιπλέον χρηματοδοτήσεως για τα προγράμματα Σωκράτης και Λεονάρντο Ντα Βίντσι, καθώς επίσης και για τα υπόλοιπα προγράμματα της Ε.Ε.

Η. Condeco εξήγησε επίσης πως η Επιτροπή θα μπορούσε να υποστηρίξει προγράμματα τα οποία προωθούν και να τα συμπεριλάβει στα προγράμματά της. Είπε επίσης ότι η Επιτροπή θα ήθελε να πληροφορηθεί τις απόψεις αυτών που δραστηριοποιούνται στον γλωσσικό τομέα και ήλπιζε ότι θα κατάθεταν προτάσεις. Η κ. Condeco ανέφερε επίσης την δημόσια συζήτηση για το μέλλον των προγραμμάτων, τα οποία πραγματοποιούνται αυτή τη στιγμή.

11. Παρουσίαση υπό της κ. Regina Jensdottir, Διευθύντριας της Χάρτας των Περιφερειακών και Μειονοτικών Γλωσσών του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Η κ. Regina Jensdottir έκανε μια σύντομη παρουσίαση αυτού, που το Συμβούλιο της Ευρώπης μπορεί να κάνει για την προώθηση των περιφερειακών και μειονοτικών γλωσσών. Έκαμε λόγο για τη Σύμβαση-Πλαίσιο για την Προστασία των Εθνικών Μειονοτήτων και για τη Χάρτα για τις Περιφερειακές και Μειονοτικές Γλώσσες. Η Χάρτα προστατεύει τις ιστορικές περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες στην Ευρώπη, οι οποίες είναι διαφορετικές από τις επίσημες γλώσσες του Κράτους, δεν συμπεριλαμβάνει διαλέκτους ούτε τις γλώσσες των μεταναστών. Ελλοχεύει ο κίνδυνος ορισμένες από τις περιφερειακές ή μειονοτικές γλώσσες να εξαφανισθούν στο άμεσο μέλλον. Υπογράμμισε ότι η Χάρτα είναι ξεκάθαρη αναφορικά με το γεγονός ότι οι περιφερειακές ή μειονοτικές γλώσσες δεν θα πρέπει να προστατεύονται εις βάρος της επίσης γλώσσας του Κράτους. Το Συμβούλιο της Ευρώπης ενθαρρύνει επίσης τη χρήση των περιφερειακών ή μειονοτικών γλωσσών στο πεδίο της εκπαίδευσης.

Σχόλιο του Gabriel Von Toggenburg :

Ο κ. Gabriel Von Toggenburg σημείωσε ότι το Άρθρο 22 της Χάρτας των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων δεν αποτελεί νομική βάση και ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει νομική δράση επί τη βάσει του εν λόγω άρθρου, αλλά ότι υπάρχουν άλλα άρθρα τα οποία θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως νομική βάση. Τόνισε ότι όταν η Ε.Ε. δραστηριοποιείται σε άλλα πεδία πέραν του πολιτισμού οφείλει να σεβασθεί την ποικιλία. Ο κ. Von Toggenburg διηρωτήθη επίσης τι θα γίνει μετά την διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης όταν τα κριτήρια εισδοχής θα λείψουν. Θα ήταν δυνατόν να δημιουργηθεί ένας νέος μηχανισμός (για την προστασία των περιφερειακών ή μειονοτικών γλωσσών);

Η κ. Marieke Sanders απάντησε ότι στην [Συντακτική] Συνέλευση καταβάλλουν προσπάθειες να αλλάξουν τον τρόπο λήψης αποφάσεων επί πολιτισμικών ζητημάτων από ομοφωνία σε πλειοψηφία, αλλά τόνισε επίσης ότι υφίστανται ορισμένοι κίνδυνοι με το πλειοψηφικό σύστημα επίσης. Αναφορικά με τα προβλήματα που σχετίζονται με τη διεύρυνση, απάντησε ότι η δημόσια συζήτηση συνεχίζεται ακόμη και ότι δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής τελικές προτάσεις αναφορικά με τη λύση του προβλήματος.

12. Ο κ. Tonkovic διαβίβασε χαιρετισμό από την Ομοσπονδιακή Ένωση των Ευρωπαϊκών Εθνών (FUEN).